Mãn kinh – Những nỗi lo nào sẽ đến?

Buồng trứng là cơ quan quyết định những đặc tính sinh dục nữ như khả năng sinh sản, hiện tượng hành kinh, các đường cong quyến rũ, làn da căng mịn cho đến giọng nói trong trẻo… Tuy nhiên một điều không may là buồng trứng của người phụ nữ chỉ hoạt động trong một khoảng thời gian từ khi bé gái dậy thì cho đến khi người phụ nữ khoảng 50 tuổi, giai đoạn này được gọi là độ tuổi sinh sản. Khi buồng trứng suy yếu, không còn khả năng sản xuất ra trứng và tiết nội tiết, người phụ nữ rơi vào giai đoạn tiền mãn kinh và mãn kinh. Đây là quy luật tất yếu mà mọi phụ nữ đều phải trải qua. Khi bước vào giai đoạn tiền mãn kinh và mãn kinh người phụ nữ sẽ có rất nhiều thay đổi từ tâm trạng, thể chất cho đến khả năng sinh sản khiến người phụ nữ trở nên khủng hoảng trầm trọng trên mọi phương diện.

Vậy những mối lo nào sẽ đến với người phụ nữ giai đoạn tiền mãn kinh và mãn kinh?

Về nhan sắc

Đối với phụ nữ, nhan sắc là điều luôn được các chị em lưu tâm. Khi đến giai đoạn tiền mãn kinh mãn kinh, sự sụt giảm nội tiết tố estrogen làm cho nhan sắc người phụ nữ tụt dốc:

• Mất các đường cong quyến rũ do rối loạn phân bố mỡ cơ thể, vòng 1 và 3 giảm và chảy xệ, vòng 2 tăng lên.
• Xuất hiện các nếp nhăn do da khô, mất lớp mỡ dưới da, tăng sắc tố da và xuất hiện các đốm “đồi mồi”.
• Rụng tóc.

Về thể chất

Đến giai đoạn tiền mãn kinh mãn kinh người phụ nữ bắt đầu xuất hiện những bệnh lý liên quan đến tình trạng sụt giảm estrogen:

• Giảm thể lực, sự linh hoạt và sức bền.
• Giảm trí nhớ.
• Bốc hoả, đổ mồ hôi đêm, cảm giác kiến bò.
• Loãng xương, thoái hoá khớp đặc biệt là khớp gối và cột sống
• Rối loạn chuyển hoá: rối loạn chuyển hoá mỡ.
• Xuất hiện các bệnh lý tim mạch, huyết áp, huyết khối tĩnh mạch sâu.

Về tâm trạng

• Rối loạn lo âu, thay đổi tâm trạng theo kiểu “nắng mưa thất thường”, hay buồn, tủi thân, kém tập trung, dễ cáu gắt, khó chịu…
• Trầm cảm và có 1 số trường hợp nặng có thể bị hoang tưởng và loạn thần.
• Rối loạn về giấc ngủ, thường mất ngủ, hay ngủ gà.

Về tiết niệu và sinh dục

• Khô âm đạo, quan hệ đau và chảy máu, giảm ham muốn tình dục nên thường né tránh việc quan hệ tình dục.
• Tiểu đêm, són tiểu.
• Sa sinh dục (sa tử cung, bọng đái, trực tràng).

Giai đoạn tiền mãn kinh, mãn kinh có thể nhẹ nhàng hay trầm trọng khác nhau ở mỗi người và tuỳ thuộc vào:

• Lượng và tỷ lệ suy giảm oestrogen, những người có tiền sử phẫu thuật trên buồng trứng thường giảm nhiều và nhanh.
• Khuynh hướng về di truyền và thói quen luyện tập thể thao có ảnh hưởng đến quá trình lão hóa.
• Tác động tâm lý của sự lão hóa và tính cách cá nhân lên cảm xúc của mỗi người.

Để giai đoạn tiền mãn kinh mãn kinh trải qua nhẹ nhàng, không ảnh hưởng nhiều đến công việc và chất lượng cuộc sống người phụ nữ:

1. Lối sống

• Chế độ ăn: cần có chế độ ăn lành mạnh, ít dầu mỡ và tinh bột, tăng cường uống nước, trái cây và rau xanh.
• Luyện tập: cần có chế độ luyện tập thể dục để tăng cường sức khoẻ và sức dẻo dai, đề phòng loãng xương.
• Ngưng hút thuốc lá: thuốc lá làm tăng nhanh sự lão hoá.
• Mối quan hệ: Phụ nữ giai đoạn tiền mãn kinh, mãn kinh cũng là giai đoạn về hưu, các chị nên tham gia các hoạt động đoàn thể, tăng cường tương tác và giao lưu để cảm giác có ích và tránh trầm cảm.
• Giảm Stress và thư giãn: Giảm các công việc nặng nhọc và áp lực.
• Bổ sung vitamine và các khoáng chất đặc biệt là Canxi.

2. Tư vấn và tâm lý liệu pháp

• Phương pháp tiếp cận toàn diện: cần phối hợp những tác động sinh học, tâm lý học và xã hội học trong điều chỉnh các rối loạn tiền mãn kinh.

3. Thuốc

Dùng thuốc điều trị triệu chứng:

• Rối loạn tiền đình.
• Đau khớp, thoái hoá khớp.
• Loãng xương.

4. Nội tiết

Dùng nội tiết điều trị, tuy nhiên cần tầm soát ung thư vú và ung thư nội mạc trước khi điều trị và theo dõi quá trình điều trị.

5. Dinh dưỡng và thực phẩm bổ sung: Một số thảo dược cũng giúp ích cải thiện các triệu chứng tiền mãn kinh và mãn kinh.

TS. BS Lê Văn Hiền

Cố vấn cao cấp BV Quốc tế Hạnh phúc

GĐ phòng khám Hiền Đức

Theo Tạp chí Sức Khỏe